Tôi thức dậy vào giữa một đêm lạnh buốt.
“Hey, Google, nhiệt độ ở Vùng 2 là bao nhiêu”, tôi nói trong bóng đêm. Một giọng nói lạ lẫm đáp lại: “Nhiệt độ ở Vùng 2 là 10 độ C”. “Hãy đặt nhiệt độ lên 20 độ C”, tôi nói và sau đó yêu cầu các “bàn tay phép thuật” của AI bật đèn lên.
Nhiều người trong chúng ta đang sống chung với AI, một loạt các thuật toán vô hình kiểm soát các thiết bị kết nối Internet của chúng ta, từ điện thoại thông minh đến camera an ninh và ô tô làm nóng ghế trước khi bạn thậm chí bước ra khỏi nhà vào một buổi sáng lạnh giá.
Tuy nhiên, trong khi đã nhìn thấy ánh sáng mặt trời AI, chúng ta vẫn chưa thấy chúng thực sự tỏa sáng.
Các nhà nghiên cứu ví tình trạng hiện tại của công nghệ này giống như điện thoại di động của những năm 1990: hữu ích, nhưng thô sơ và cồng kềnh. Họ đang làm việc để trích xuất các mô hình học máy có quy mô lớn nhất, mạnh mẽ nhất thành các phần mềm nhỏ, nhẹ có thể chạy ở rìa mạng (Edge), tức là chạy ngay trên các thiết bị nhỏ như thiết bị nhà bếp hoặc thiết bị đeo được. Cuộc sống của chúng ta sẽ dần được đan xen bởi những sáng tạo vĩ đại của AI.
Tương tác của chúng ta với công nghệ sẽ ngày càng được cá nhân hóa. Ví dụ, Chatbots ngày nay có thể vụng về và khó chịu, nhưng cuối cùng chúng sẽ trở nên thực sự có khả năng đối thoại, học hỏi thói quen và tính cách của chúng ta và thậm chí phát triển tính cách của riêng chúng. Nhưng đừng quá lo lắng, giấc mơ về những cỗ máy siêu thông minh như HAL trong “2001: A Space Odyssey”, sẽ vẫn trong khoa học viễn tưởng trong một thời gian dài nữa; Ý thức, sự tự giác và ý chí tự do trong các cỗ máy vẫn còn vượt xa khả năng của khoa học ngày nay.
Quyền riêng tư vẫn là một vấn đề lớn, vì AI cần đến dữ liệu để tìm hiểu các hình mẫu và đưa ra quyết định. Nhưng các nhà nghiên cứu đang phát triển các phương pháp để các nơi có thể sử dụng dữ liệu lẫn nhau mà không thực sự nhìn thấy nó – Ví dụ như một phương pháp gọi là học liên kết (Federated Learning) – hoặc mã hóa nó theo những cách hiện không thể bị tấn công.
Ngôi nhà và những chiếc ô tô của chúng ta sẽ ngày càng được giám sát bằng các cảm biến tích hợp AI. Một số camera an ninh ngày nay sử dụng phần mềm nhận dạng khuôn mặt hỗ trợ AI để xác định những người truy cập thường xuyên và phát hiện người lạ. Nhưng chẳng bao lâu nữa, mạng lưới các camera và cảm biến chồng chéo lên nhau sẽ tạo ra một mạng lưới “Ambient Intelligence”, có thể theo dõi chúng ta mọi lúc, nếu chúng ta muốn. Ambient Intelligence có thể nhận ra những thay đổi trong hành vi và chứng minh lợi ích cho người lớn tuổi và gia đình của họ.
Fei-Fei Li, giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Stanford và là đồng giám đốc của Stanford Institute for Human-Centered Artificial Intelligence cho biết: “Các hệ thống thông minh sẽ có thể hiểu các mô hình hoạt động hàng ngày của những người cao tuổi sống một mình và nắm bắt các mẫu thông tin liên quan về mặt y tế”. Mặc dù bà nói rằng vẫn còn nhiều việc phải làm để giải quyết các mối quan tâm về quyền riêng tư, nhưng các hệ thống như vậy có thể phát hiện các dấu hiệu của chứng mất trí, rối loạn giấc ngủ, cô lập xã hội, té ngã và dinh dưỡng kém và thông báo cho người chăm sóc.
Các dịch vụ phát trực tuyến như Netflix hoặc Spotify đã sử dụng AI để tìm hiểu sở thích của bạn và cung cấp cho bạn một chế độ giải trí hấp dẫn nhưng hợp lý và không hại đến sức khỏe. Google Play sử dụng AI để đề xuất các bản nhạc có tâm trạng phù hợp với thời gian và thời tiết. AI đang được sử dụng để đưa các bộ phim cũ vào tiêu điểm và chuyển hình ảnh đen trắng thành màu sắc, và thậm chí thêm cả âm thanh cho các bộ phim không có tiếng! Nó cũng cải thiện tốc độ phát trực tuyến và tính nhất quán. Những hình ảnh con quay cho thấy máy tính bị chậm hay bị kẹt gì đó có thể sớm trở thành phế tích của quá khứ mà mọi người sẽ nhớ lại với sự yêu mến, giống như cách mà nhiều người trong chúng ta vần dùng hiệu ứng nhiễu “hạt é” (hạt mè) của TV analog thuở xưa.
Càng ngày càng nhiều phương tiện mà chúng ta sử dụng sẽ thực sự được tạo ra bởi AI. Dự án Magenta mã nguồn mở của Google đã tạo ra một loạt các ứng dụng tạo ra âm nhạc mà không thể phân biệt được với các nhà soạn nhạc và người trình diễn thực sự.
Viện nghiên cứu OpenAI đã tạo ra MuseNet, sử dụng trí thông minh nhân tạo để pha trộn các phong cách âm nhạc khác nhau thành các tác phẩm mới. Học viện này cũng tạo ra hệ thống Jukebox, tạo ra các bài hát mới khi được cung cấp một thể loại, nghệ sĩ và lời bài hát, trong một số trường hợp được đồng sáng tác bởi AI.
Đây là những nỗ lực ban đầu, đạt được bằng cách đưa hàng triệu bài hát vào mạng lưới tế bào thần kinh nhân tạo, được tạo ra từ các chuỗi mã máy tính, cho đến khi chúng hình thành các mẫu giai điệu và hòa âm, đồng thời có thể tái tạo âm thanh của nhạc cụ và giọng nói.
Các nhạc sĩ đang thử nghiệm những công cụ này ngày nay và một số công ty khởi nghiệp đã cung cấp nhạc nền do AI tạo cho các kênh podcast và game.
Trí tuệ nhân tạo trừu tượng như suy nghĩ của chúng ta, được viết bằng mã máy tính, nhưng người ta hình dung AI hiện thân dưới dạng hình người. Tuy nhiên, phần cứng robot có rất nhiều việc phải làm. Hình đại diện thực tế do AI tạo sẽ có các cuộc trò chuyện do AI tạo và hát các bài hát do AI tạo, và thậm chí dạy con cái của chúng ta. Deepfakes cũng tồn tại, ví dụ như khuôn mặt và giọng nói của một người được chuyển thành video của người khác. Chúng tôi cũng đã thấy những khuôn mặt thực tế do AI tạo ra của những người không tồn tại.
Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu kết hợp các công nghệ để tạo hình đại diện 2D thực tế của những người có thể tương tác trong thời gian thực, thể hiện cảm xúc và thực hiện các cử chỉ phù hợp với ngữ cảnh. Một công ty liên kết với Samsung có tên Neon đã giới thiệu phiên bản đầu tiên của những hình mẫu người đại diện (avatar) như vậy, mặc dù công nghệ này còn một chặng đường dài trước khi được sử dụng thực tế.
Những hình mẫu người đại diện như vậy có thể giúp cách mạng hóa giáo dục. Các nhà nghiên cứu trí tuệ nhân tạo đang phát triển các hệ thống dạy kèm AI có thể theo dõi hành vi của học sinh, dự đoán hiệu suất của họ và cung cấp nội dung và chiến lược để cải thiện hiệu suất đó và ngăn học sinh mất hứng thú. “Gia sư AI” hứa hẹn về giáo dục thực sự được cá nhân hóa dành cho bất kỳ ai trên thế giới có thiết bị kết nối Internet – miễn là họ sẵn sàng từ bỏ một số quyền riêng tư.
Yoshua Bengio, giáo sư tại Đại học Montreal và là người sáng lập viện nghiên cứu trí tuệ nhân tạo Mila, cho biết: “Tương tác trực quan với khuôn mặt biểu lộ cảm xúc, thể hiện sự ủng hộ, là rất quan trọng đối với giáo viên. Korbit, một công ty được thành lập bởi một trong những học sinh của ông, Iulian Serban và Riiid, có trụ sở tại Hàn Quốc, đã sử dụng công nghệ này trong giáo dục, mặc dù ông Bengio nói rằng có thể phải mất một thập kỷ hoặc hơn nữa để những gia sư như vậy mới có khả năng ngôn ngữ trôi chảy tự nhiên và hiểu biết ngữ nghĩa.
Có những cách dường như vô tận mà trí tuệ nhân tạo đang bắt đầu chạm vào cuộc sống của chúng ta, từ việc khám phá các vật liệu mới đến các loại thuốc mới – AI đã đóng một vai trò trong việc phát triển vắc-xin Covid-19 bằng cách thu hẹp phạm vi khả năng tìm kiếm của các nhà khoa học – để hái trái cây chúng ta ăn và phân loại rác chúng ta vứt đi. Xe tự lái đã hoạt động, chỉ còn chờ luật pháp và các khung pháp lý bắt kịp với chúng.
Trí tuệ nhân tạo thậm chí đang bắt đầu viết phần mềm và cuối cùng có thể viết ra AI phức tạp hơn Diffblue, một công ty khởi nghiệp từ Đại học Oxford, có một hệ thống AI tự động hóa việc viết các bài test phần mềm, một nhiệm vụ chiếm tới một phần ba chi phí đắt đỏ thời gian của nhà phát triển. Justin Gottschlich, người điều hành nhóm nghiên cứu lập trình máy tại Intel Labs, hình dung ra một ngày mà bất kỳ ai cũng có thể tạo ra phần mềm chỉ đơn giản bằng cách nói với hệ thống AI rõ ràng họ muốn phần mềm đó làm gì.
“Tôi có thể tưởng tượng những người như mẹ tôi tạo ra phần mềm,” anh nói, “mặc dù mẹ không thể viết một dòng mã”.
Theo Craig S. Smith – NYTimes
Bài viết liên quan
- AI trong ngành Logistics: Những lợi ích chính và ứng dụng
- Máy chủ tăng tốc cho AI thúc đẩy tăng trưởng chi tiêu cho trung tâm dữ liệu
- Tôi có cần CPU kép không?
- Xây dựng hệ thống dữ liệu hiệu suất cao cho AI với VAST Data Platform
- Hướng dẫn lựa chọn GPU phù hợp cho AI, Machine Learning
- LLM: Lịch sử và tương lai của các mô hình ngôn ngữ lớn